Tomasz Machciński

Z wielkim żalem informujemy, że 3 stycznia 2022 zmarł niezwykły Artysta – Tomasz Machciński.

Polski fotografik, performer, aktor znany był jako „człowiek tysiąca twarzy”. Mieszkał i tworzył w Kaliszu. Dzieciństwo spędził w sierocińcach i szpitalach. Opiekowała się nim amerykańska aktorka polskiego pochodzenia Joan Tompkins. Po ukończeniu szkoły pracował jako technik maszyn biurowych w Zakładzie Techniki Biurowej w Kaliszu. Swoją działalność rozpoczął w 1966 r., kiedy po raz pierwszy zaczął fotografować aparatem marki Smiena. Od tego czasu powstało kilkanaście tysięcy autoportretów. Machiciński w swoich autokreacjach wcielał się w konkretne historyczne postacie wywodzące się ze świata kultury i polityki oraz w wyimaginowanych przedstawicieli subkultur i innych społeczności. Sam przygotowywał kostiumy, charakteryzację oraz reżyserował występy dokamerowe. Do pracy wykorzystywał własne warunki fizyczne i postępujące z wiekiem zmiany w wyglądzie. Przez swoją pracę dokonywał przekroczenia własnej egzystencji i fizyczności. Jego kreacje wskazują na performatywny charakter wyglądu, zazwyczaj charakteryzują się przesadną stylistyką, tym samym wpisują się w kulturę drag i camp. Jego credo artystyczne brzmiało: „Nie stosuję peruk, trików, natomiast wykorzystuję wszystko, co dzieje się z moim organizmem, jak: odrastanie włosów, ubytek zębów, choroby, starzenie się itp. Dzieło sztuki to ja, Tomasz Machciński. Sam stworzyłem dzieło jedyne, niepowtarzalne w świecie. Opisałem swoje życie w fotografii, literaturze, pracy w rzeźbie, filmie i mojej muzyce”. Kuratorki Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Zofia Czartoryska i Katarzyna Karwańska, rozpoczęły współpracę z Machcińskim, włączając go w obieg polskiej sztuki. W 2018 r. powstała Fundacja Tomasza Machcińskiego https://tomaszmachcinski.org.

Wystawy indywidualne jego prac odbyły się m.in. w: Kopenhadze, Beverly Hills, Paryżu, Warszawie, Wrocławiu, Łodzi, Kaliszu („Człowiek o stu twarzach”, 1987, „Ale w kolorze” 2016), Gnieźnie, Krakowie („Tysiące twarzy setki miraży”, 2021) Brał udział w dwóch wystawach zbiorowych: „Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 1992 „Po co wojny są na świecie. Sztuka współczesnych outsiderów”, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa, 2016.

Zrealizowano trzy filmy o jego życiu i twórczości: „Amator”, reż. M. Nowakowski, (1978), „Incognito” reż H. Dederko (1988), „Dziecko z katalogu” reż. A. Albrecht (1994) Zrealizowana została również jedna etiuda „Ja Machciński” (reż. E.K. Rząd).

Tomasz Machciński – fotograf, performer, artysta tysiąca twarzy, w ciągu ostatnich 55 lat tworzył dzieło swojego życia, nadzwyczajną, idącą w dziesiątki tysięcy odbitek i negatywów kolekcję fotografii – którego głównym obiektem jest on sam. On sam, ale jako ktoś inny, tysiące różnych osobowości, część słynnych postaci, od Hitlera do Marleny Dietrich, do tych wykreowanych przez samego siebie, łamiąc wszelkie obyczajowe, seksualne i kulturowe konwenanse i przyzwyczajenia. Zatopiony w dziele życia, żył zarazem zwyczajnym codziennym życiem, tworząc ALBUM, fotograficzny ready-made, gdzie wklejał swoje wcielenia i kreacje. Fundacja Tomasza Machcińskiego wydała ALBUM, obiekt kolekcjonerski w 300 egzemplarzach. Jest to wierne odwzorowanie oryginalnego ALBUMU, z towarzyszeniem esejów historyczek sztuki Agaty Pyzik i Anke Kempkes, wprowadzeniem Zofii Czartoryskiej, całość redagowana przez Kasię Karwańska i zaprojektowana przez Pilar Rojo. (repost: Agata Pyzik)

Źródła:
https://zbiory.mufo.krakow.pl/artist/machcinski-tomasz/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tomasz_Machci%C5%84ski
https://artmuseum.pl/pl/filmoteka/praca/machcinski-tomasz-hanka
https://www.dwutygodnik.com/artykul/6421-szkoda-mnie-zakopac.html
https://przekroj.pl/media/foto/tysiace-twarzy-setki-mirazy
https://tomaszmachcinski.org/