
Dominik Lejman „Poza zasadą tożsamości”
Współczesna, powszechna kultura wizualna wymusza obsesyjne wartościowanie świata poprzez lustro tożsamości. Podobnie tożsamość w sztuce, tożsamość artysty determinuje przekaz i jego znaczenie w artystycznym mainstreamie, odsuwając na plan dalszy jego uniwersalizm. W oparciu o umowę optyczną, paradygmat prostokąta, spadkobiercy renesansowego okna, stawiamy siebie, jako odbiorcy, w centrum.
W ostatnich pracach podejmuję się refleksji na temat umowy, narzucającej nam centralną, patriarchalną pozycję. W malarstwie zawsze interesował mnie nie tyle sam przekaz, co fenomen relacji z widzem. Malarstwo jest dla mnie najprostszą formą kwestionowania tego, co oczywiste. Z pozoru banalny zabieg przeformatowania prostokąta obrazu, pozbawienie widza iluzji jego „centralności”, jest na wystawie punktem wyjścia do szerszej refleksji na temat współczesnej, niekwestionowanej strategii obrazowania, obecnej w sztuce i w instytucjonalnej polityce sztuki.
Holbeinowska anamorfoza wprowadzona w politycznym obrazie „Ambasadorowie” (1533), nie jest w istocie zabiegiem czysto optycznym lecz konceptualnym, skłaniającym do refleksji na temat sztafażu „oficjalnej wersji”, schlebiającej naszemu złudnemu poczuciu bycia „w centrum”.
Peryferyjne, zdecentralizowane spojrzenie wyzwala nas z narcystycznego zaangażowania, umożliwiając krytyczny dystans. Tożsamość nie jest wartością samą w sobie. Dla artysty/artystki powinna być tylko inspiracją, której uważnie przygląda się z boku.
Dominik Lejman, 2025

Dominik Lejman, ’Veron-Icon (after Zurbaran)’, akryl i złoty pigment na płótnie, format nieregularny: 110 cm (lewy pion) x 130 cm (poziom) x 130 cm (prawy pion), bez projekcji, 2024
Dominik Lejman
Biały, heteroseksualny mężczyzna po 50tce. Malarz. Absolwent Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku oraz Royal College of Art w Londynie. Brał udział w ponad 150 ekspozycjach zbiorowych, m.in. Biennale Architektury w Wenecji 2004, Sanguine w Fondazione Prada (2019), Macht! Licht! w Kunstmuseum Wolfsburg (2022). Autor ponad 100 wystaw indywidualnych w ośrodkach sztuki w kraju i za granicą. Ostatnia przeglądowa wystawa Dominika Lejmana Air Wants to Go odbyła się w 2020 roku w OP ENHEIM we Wrocławiu. W 2022 Lejman był autorem indywidualnej wystawy Lunatics w pawilonie Madnicity na wyspie San Servolo podczas 59 Biennale w Wenecji. Jego prace można znaleźć w wielu kolekcjach publicznych jak m.in. Muzeum Sztuki w Łodzi, Bremen Kunsthale, w przestrzeniach publicznych jak Cleveland Clinic collection jak i wielu kolekcjach prywatnych. Autor stałych realizacji site-specific min. Staging Anonymous (dolne miasto Gdańsk, CSW Łaźnia), we miss what we miss (Poznań Sculpture Park, Galeria ABC).
Laureat polskich i zagranicznych nagród, m.in. Paszportu Polityki (2001) i Berlin Art Prize (2018). Obecnie profesor doktor habilitowany, Dominik Lejman jest kierownikiem II Pracowni Malarstwa na Uniwersytecie Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. Pracuje i mieszka w Berlinie i Poznaniu.
Organizator:
Galeria Sztuki im. Jana Tarasina w Kaliszu
Instytucja Kultury Miasta Kalisza
Czas trwania wystawy: 5 marca -4 kwietnia 2025
Wernisaż: środa 5 marca 2025 godz. 19.00
Dyrektorka Galerii: Joanna Dudek
Koordynacja wystawy: Kinga Popiela i Anna Wolff
Oprawa graficzna: Daniel Szwed
Montaż: Mirosław Rybka
Patronat medialny nad wystawą objęli:
Magazyn SZUM, NN6T, Calisia.pl, Radio Centrum, Ziemia Kaliska, Fakty Kaliskie
Partnerzy Galerii:
AR NEON, Grupa MO, Schimmel Pianos, Polifarb Kalisz S.A., M&P Alkohole Wina Cygara