„SZTUKA W PROCESIE – O LEKKOŚCI BYTU?”

„To oczywiste, że dzieła sztuki ulegają przemianom. Mogą to być zmiany autorskie, wynikające z ewolucji koncepcji w trakcie tworzenia. Mogą być efektem interwencji w warstwie materialnej i/lub znaczeniowej dzieła w postaci późniejszych przekształceń i palimpsestów. Jak pisał David Lowenthal takie obiekty są testamentem nie tylko swego twórcy, ale i kolejnych pokoleń, a całość materii, łącznie z jej przemianami, świadczy o autentyzmie dzieła. Zmiany są również skutkiem oddziaływania czynników zewnętrznych, takich jak warunki przechowywania, ekspozycji, transportu oraz kataklizmy. Powodują one degradację materii, co może przekształcać warstwę znaczeniową całego dzieła. Ale zmiany wynikają też z czynników wewnętrznych, a więc swoistego DNA, które artysta wprowadził do dzieła, wykorzystując określone materiały i techniki. Jest to szczególnie ważne w sztuce współczesnej, w przypadku obiektów stworzonych w technikach eksperymentalnych, z użyciem nowoczesnych materiałów lub obiektów, które straciły pierwotną formę […].

Monika Jadzińska

Sztuka współczesna  w swoim charakterze materialnym  jak i niematerialnym stawia przed konserwatorami nowe zadania. Sztuki wizualne w swojej „nieznośnej lekkości bytu” powstają dziś w procesie, który nie ma ograniczeń konceptualnych i materialnych. Ich tworzywem może być wszystko… Dla uchwycenia integralności dzieł, ich znaczenia i  kontekstu nie wystarczająca jest już konserwacja i dokumentacja  rozumiana jako zapis, ale ważna staje się także rekonstrukcja intencji autora w trakcie procesu tworzenia. Efemeryczność zdarzeń w polu sztuk eksperymentalnych i performatywnych wymaga więc często działań o charakterze rekonstrukcji, emulacji,  czy re-enecment’u.  Dla zachowania dorobku kultury konserwator musi więc nierzadko  podążyć drogą przygody… pamiętając o uregulowaniach prawnych.

Zespół Pani Profesor Iwony Szmelter podjął trud rekonstrukcji obrazów, ale i autorskich koncepcji Jana Tarasina, który szukał środków formalnych zdolnych do wyrażania bez ograniczeń nurtujących go spraw. Wśród wielu obrazów zastanawiające są przestrzenne, reliefowe unikatowe prace, które dotąd nie były prezentowane. Do Kalisza przyjadą reprezentanci zespołu badawczego Pracowni Novum (ASP w Warszawie), by podzielić się wiedzą i doświadczeniem, które nabyli w procesie rekonstrukcji dzieł Jana Tarasina.

Sympozjum poprowadzi prof. Iwona Szmelter wraz z Mają Klimzą-Pęksyk

Ponieważ „o lekkości bytu” sztuki współczesnej warto rozważać także w kontekście literatury i poezji, wystawiennictwa i lokalizacji obiektu w przestrzeni oraz performance’u – jego dokumentacji i ochronie na panele dyskusyjne zostali zaproszeni: dr Joanna Bruś (LP w Kaliszu) i dr Łukasz Guzek (ASP w Gdańsku).

Program Sympozjum:

  • Iwona Szmelter, „NIEZNOŚNA LEKKOŚĆ BYTU”? rzekoma łatwość tworzenia artystów współczesnych a trud zachowania integralności utworów i konserwacji sztuki najnowszej
  • Maja Klimza-Pęksyk, PRÓBA REKONSTRUKCJI PROCESU TWÓRCZEGO JANA TARASINA; dzieła trójprzestrzenne – Relief kolorowy (ok. 1967 r.), Relief granatowy i Relief różowy (ok. 1974 r.)
  • Monika Jadzińska, NIEZNOŚNA ZMIENNOŚĆ MATERII. Tworzywa sztuczne w sztuce polskiej
  • Monika Supruniuk, (NIE)ZMIENNOŚĆ. Konserwacja i restauracja time-based media na przykładzie filmu nakręconego aparatem „Oko” Kazimierza Prószyńskiego
  • Anna Kowalik, ROŚLINA JAKO MEDIUM. Problematyka ochrony sztuki współczesnej z elementami roślinnymi
  • Łukasz Guzek, DOKUMENTACJA, CZYLI JAK ZOBACZYĆ NIEWIDOCZNE
  • Joanna Bruś, SZTUKA NIETRWAŁA (NIE)KONTROLOWANA na 57 BIENNALE w WENECJI